U februaru, njena poezija slušala se u Nikaragvi, u septembru govorila ju je na Sarajevskim danima poezije, a u Bariju je u novembru upriličen koncert na kojem je svirana muzika komponovana po motivima poezije Nadije Rebronja (Novi Pazar, 1982), pjesnikinje, esejistkinje i književne kritičarke. Ova nesvakidašnja umjetnica, doktorirala je književnost na Filozofskom fakultetu u Novom Sadu, ali poezijom često premošćava provalije kojih drugi nisu svjesni.
Kao stipendistkinja, usavršavala se na Institutu za slavistiku u Beču i Filozofskom fakultetu u Granadi, a književnost predaje na novopazarskom univerzitetu. Govori engleski, španski i turski, služi se ruskim i poznaje arapski jezik.
Riječ, kao i voda, nađe put do srca. No, neobično je da poezija pjesnikinje iz Novog Pazara „nađe“ put do italijanskih kompozitora. Kako je Vaš stih „pretočen“ u muziku?
– Italijanski profesori sa muzičkog konzervatorijuma Niccoli Piccinni u Bariju, pronašli su moje stihove u književnom časopisu u Rimu u prevodu Sanje Roić i Ginevre Pugliese i odabrali ih kao osnov za projekat Risonanze del Levante, koji postoji na tom konzervatorijumu već nekoliko godina, a predstavlja stvaranje originalnih kompozicija inspirisanih poezijom. Osam studenata kompozicije sa tog konzervatorijuma komponovalo je po mojoj poeziji, a tema projekta je bila Mediteran.
Održana su tri koncerta u Bariju pod nazivom “Ples morima”, što je naslov moje prve pesničke knjige. Moji tekstovi su se ulili u osam muzičkih kompozicija, sa njima su se stopili i izgradili osam umetničkih svetova. Ništa lepše nisam mogla poželeti nego srodnost sa takvim svetovima i nesvakidašnju povezanost sa drugim umetnicima koje je neka moja misao pokrenula na stvaranje.
Kada je jezik granica književnosti?
– Dobar prevodilac postaje koautor poezije i uopšte književnog teksta. No, ja se pre svega igram simboličkim potencijalom sveta i sa oduševljenjem usvajam simbole koji prelaze granice jezika i objedinjuju kulture. Takvi simboli su dovoljno snažni da ih oseća svaki jezik.
Koliko se prevodi književnost sa Balkana? Koliko je poznaju ljubitelji knjige mimo našeg prostora? Pitam Vas jer dosta putujete i učestvujete na mnogim međunarodnim manifestacijama.
– Naša književnost se malo prevodi i minimalna je njena kritička i naučna recepcija. U svetu je sve manje studenata slavistike. Čak i te studente slavistike često više zanimamo kao politički i istorijski kontraverzan prostor nego kao prostor književnog stvaranja.
Tokom komunikacije sa studentima književnosti sa raznih fakulteta u svetu, shvatila sam da često ne znaju ni za Andrića, a najčešće su čuli za Kiša. Malo je čitalaca koji su zainteresovani za naše savremene autore u knjižarama, a malo je i autora koje mi prevodimo i svetu nudimo. Razlozi nikako nisu poetički već ekonomski i politički. Ipak, naši autori su prisutni na festivalima i pojedinci koji takve festivale prate imaju uglavnom visoko mišljenje o književnosti Balkana.
Nastavite sa čitanjem na portalu Al Jazeere
Izvor: Al Jazeera